यो ग्राफ र ताजा तथ्यांकहरूलाई आधार मान्दा, आगामी ५ वर्षमा सुनको मूल्य वृद्धिको सम्भावना छ। अहिलेको मूल्यमा दैनिक वृद्धिदर रु १,७०० प्रति तोला रहेको छ, र यो वृद्धि निरन्तर भएमा सुनको मूल्य दीर्घकालमा पनि उकालो लाग्न सक्छ। यसलाई विभिन्न आर्थिक कारकहरूले प्रभावित गर्नेछन्:
महँगाइ: महँगाइ दर र मुद्रास्फीति बढ्दा सुनको माग बढ्न सक्छ, जसले मूल्यलाई थप माथि पुर्याउँछ।
विश्व बजार: अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा सुनको मूल्यमा हुने उतार-चढाव नेपालमा पनि प्रभाव पार्छ। यदि विश्व बजारमा सुनको मूल्य बढ्छ भने नेपालमा पनि बढ्न सक्छ।
स्थानीय माग: नेपालमा सुनको माग विशेषगरी विवाह र चाडपर्वको समयमा धेरै हुने गर्छ, जसले मूल्यलाई टेवा दिन सक्छ।
सम्भावित अनुमान:
यदि हामीले दैनिक वृद्धिदरलाई आधार मान्यौं भने, अगाडीका ५ वर्षमा सुनको मूल्यमा उल्लेखनीय वृद्धि हुन सक्छ। यदि प्रति वर्ष औसत १०% वृद्धिदर कायम रहन्छ भने, ५ वर्ष पछि सुनको मूल्य लगभग ५०% ले बढ्न सक्छ।
उदाहरणको लागि:
- २०२४ मा: रु १,५८,८०० प्रति तोला
- २०२५ मा: लगभग रु १,७४,७०० प्रति तोला
- २०२६ मा: लगभग रु १,९२,१७० प्रति तोला
- २०२७ मा: लगभग रु २,११,३८७ प्रति तोला
- २०२८ मा: लगभग रु २,३२,५२५ प्रति तोला
निष्कर्ष:
यदि यही वृद्धि दर जारी रह्यो भने, ५ वर्षमा सुनको मूल्य रु २,३०,००० भन्दा माथि पुग्न सक्छ।
सुनको मूल्य दैनिक रूपमा किन बढिरहेको छ भन्ने कुराको पछाडि धेरै आर्थिक र विश्वव्यापी कारणहरू छन्। यहाँ प्रमुख कारणहरू प्रस्तुत गरिएका छन्:
१. मुद्रास्फीति (Inflation)
- विश्वभरका देशहरूले बढ्दो मुद्रास्फीति सामना गरिरहेका छन्। मुद्रास्फीति बढ्दा, पैसाको क्रयशक्ति घट्छ, जसले लगानीकर्ताहरूलाई सुरक्षित सम्पत्ति जस्तै सुनतर्फ लगानी गर्न प्रेरित गर्छ।
- मुद्रास्फीति उच्च हुँदा लगानीकर्ताले आफ्नो धन सुरक्षित गर्न सुन खरीद गर्छन्, जसले माग बढाउँछ र मूल्य उच्च हुन्छ।
२. केन्द्रीय बैंकहरूको नीतिहरू (Central Bank Policies)
- धेरै केन्द्रीय बैंकहरूले कम ब्याजदर नीति अपनाएका छन्, जसले बजारमा तरलता बढाउँछ। यसले सुनको मागलाई बल पुर्याउँछ किनकि अन्य लगानी उपकरणहरू (जस्तै: ब्याजदारी ऋणपत्र) कम प्रतिफल दिने हुँदा लगानीकर्ताहरू सुनमा ध्यान दिन्छन्।
- साथै, बैंकहरू आफैँले पनि आफ्नो विदेशी मुद्रा भण्डारलाई विविधीकरण गर्नका लागि सुन किन्न्छन्।
३. डॉलरको कमजोर स्थिति (Weakening US Dollar)
- अमेरिकी डलरको मूल्यमा घटावट हुँदा, सुनको मूल्य अन्य मुद्राहरूमा बढ्छ। यो मुख्यतः अन्तर्राष्ट्रिय कारोबारमा सुन अमेरिकी डलरमा मोलतोल गरिन्छ भन्ने कारणले हो। जब डलर कमजोर हुन्छ, सुन खरिद गर्न सस्तो हुन्छ र यसको मूल्य बढ्छ।
४. भूराजनीतिक अस्थिरता (Geopolitical Instability)
- रुस-युक्रेन युद्ध, चीन-अमेरिका व्यापार तनाव, र मध्यपूर्वमा अस्थिरताले लगानीकर्ताहरूलाई सुनतर्फ मोडेको छ। युद्ध र अस्थिरता हुँदा मानिसहरूले सुनमा लगानी गर्ने गर्छन्, किनभने सुनलाई संकटको समयमा सुरक्षित मानिन्छ।
- विश्वव्यापी अनिश्चितताले सुनको माग बढाउँछ, जसले मूल्यलाई बढाउँछ।
५. आपूर्ति-श्रृंखला समस्याहरू (Supply Chain Issues)
- सुनको खानी, शुद्धीकरण, र वितरणमा आपूर्ति श्रृंखला समस्या आइपर्दा पनि यसको मूल्यमा वृद्धि हुन्छ। खानी उत्पादन घट्दा सुनको आपूर्ति कम हुन्छ, जसले मूल्यमा सीधा असर गर्छ।
६. कोरोना महामारीको प्रभाव (Pandemic Impact)
- कोरोना महामारीपछि विश्वभरको आर्थिक अस्थिरताले लगानीकर्ताहरूलाई सुनमा लगानी गर्न प्रेरित गरेको छ। महामारीको समयमा शेयर बजारहरू कमजोर हुँदा लगानीकर्ताहरूले सुनमा बढि रुचि देखाए, जसले यसको मूल्य बढायो।
निष्कर्षमा:
विश्वव्यापी मुद्रास्फीति, डलरको कमजोर स्थिति, भूराजनीतिक अस्थिरता, र आपूर्ति श्रृंखला समस्या जस्ता कारणहरूले सुनको माग बढेको छ, जसले मूल्य दैनिक रूपमा वृद्धि गरिरहेको छ।
