नेपाल राष्ट्र बैंकले कति पैसा छाप्छ? | नेपालमा मुद्रा सञ्चलन: वृद्धि, घटावट र विश्लेषण (२०८१/८२ अपडेट)
मुख्य कीवर्डहरू: नेपाल राष्ट्र बैंक पैसा छाप्ने प्रक्रिया, मुद्रा सञ्चलन नेपाल, नोट छपाइ खर्च नेपाल, नयाँ नोट डिजाइन नेपाल, नकली नोट नियन्त्रण, मुद्रास्फीति नेपाल
परिचय
नेपाल राष्ट्र बैंक (NRB) ले देशको अर्थतन्त्रलाई सन्तुलित बनाउन बजारमा कति नगद छाप्ने भन्ने निर्णय गर्छ। धेरै नोट छाप्दा मुद्रास्फीति बढ्न सक्छ, कम छाप्दा कारोबार प्रभावित हुन सक्छ। यस ब्लगमा तपाईंले पाउनुहुनेछ:
- नयाँ नोट छपाइ योजना (२०८१/८२)
- पछिल्ला ५ वर्षको मुद्रा सञ्चलन विवरण
- मुद्रा सञ्चलनमा भएको वृद्धि–घटावटको विश्लेषण
- नयाँ नोट डिजाइन र नकली नोट नियन्त्रण
- नोट छपाइ खर्च
१️⃣ नेपाल राष्ट्र बैंकको नोट छपाइ योजना (२०८१/८२)
- ५०० रुपैयाँको नोट: २३० मिलियन टुक्रा
- कुल अंकित मूल्य: रु ११५ अर्ब
- विदेशी कम्पनीहरू: चीन, बेलायत, जर्मनी, फ्रान्स, पोल्याण्ड, रसिया
- एक नोटको छपाइ लागत: औसत रु २–१०
नेपालले आफ्नै नोट प्रेस नभएकाले अन्तर्राष्ट्रिय कम्पनीहरूबाट छपाइ गराइन्छ।
२️⃣ नेपालमा मुद्रा सञ्चलन: वृद्धि, घटावट र विश्लेषण
| आर्थिक वर्ष | मुद्रा सञ्चलन (रु मिलियन) | रु अर्बमा |
|---|---|---|
| २०७५/७६ | ५,०५,३०० | ५०५.३० अर्ब |
| २०७६/७७ | ५८१,७९० | ५८१.७९ अर्ब |
| २०७७/७८ | ६७१,६०० | ६७१.६० अर्ब |
| २०७८/७९ | ६१४,१५३.१ | ६१४.१५ अर्ब |
| २०७९/८० | ६१३,६८३.६ | ६१३.६८ अर्ब |
विश्लेषण:
- वृद्धि: २०७६/७७ र २०७७/७८ मा नगदको माग उच्च थियो — मुख्य कारण कोरोना महामारी र लकडाउनले डिजिटल कारोबार प्रभावित हुनु।
- घटावट: पछिल्लो दुई वर्षमा डिजिटल कारोबार, बैंकिङ पहुँच विस्तार र मोबाइल वालेटको प्रचलनले नगदको माग घटाएको देखिन्छ।
३️⃣ मुद्रा सञ्चलनमा वृद्धि–घटावटका कारणहरू
- अर्थतन्त्रको आकार र विस्तार
- डिजिटल भुक्तानी प्रणालीको विकास
- विवाह, पर्व, निर्वाचन जस्ता विशेष घटना
- बैंकिङ पहुँचको विस्तार
४️⃣ नयाँ नोट डिजाइन र नकली नोट नियन्त्रण
नेपाल राष्ट्र बैंकले नोटलाई सुरक्षित बनाउन नयाँ डिजाइन र आधुनिक फिचरहरू थप्दै आएको छ:
- वाटरमार्क
- होलोग्राम स्ट्रिप
- हिडन नम्बर
- UV इंक
- Raised Print
साथै, नकली नोट नियन्त्रणका लागि बैंकहरूमा सिक्योरिटी मेसिन राखिएको छ र जनचेतना कार्यक्रम चलाइन्छ।
५️⃣ नोट छपाइ खर्च
- साना नोट (१०, २०, ५०): प्रति नोट रु २–५
- ठूला नोट (५००, १०००): प्रति नोट रु ७–१२
छपाइ लागत सुरक्षात्मक फिचर र कागजको गुणस्तरमा भर पर्छ।
६️⃣ निष्कर्ष
नेपाल राष्ट्र बैंकले बजारको मागअनुसार नोट छाप्ने र पुराना नोट फिर्ता गरी नष्ट गर्ने नीति लिन्छ। नगद सन्तुलनमा राख्न अत्यधिक छपाइ नगर्नु महत्त्वपूर्ण हुन्छ। नागरिकहरूले पनि डिजिटल भुक्तानीलाई प्राथमिकता दिनु आजको आवश्यकता हो।
SEO Title: नेपाल राष्ट्र बैंकले कति पैसा छाप्छ? | नेपालमा मुद्रा सञ्चलन: वृद्धि, घटावट र विश्लेषण
Meta Description: नेपाल राष्ट्र बैंकले कति पैसा छाप्छ? २०८१/८२ को नोट छपाइ योजना, पछिल्ला ५ वर्षको मुद्रा सञ्चलन विवरण र वृद्धि–घटावटको विश्लेषण पढ्नुहोस्।
: नेपाल राष्ट्र बैंक पैसा छाप्ने प्रक्रिया, मुद्रा सञ्चलन नेपाल, नेपालमा मुद्रा सञ्चलन वृद्धि घटावट विश्लेषण, नोट छपाइ खर्च नेपाल, नकली नोट नियन्त्रण नेपाल, नयाँ नोट डिजाइन नेपाल, मुद्रास्फीति नेपाल
📢 नेपालमा मुद्रा सञ्चलन कति छ?
नेपाल राष्ट्र बैंकले ५०० रुपैयाँका २३० मिलियन नोट छाप्दैछ! पछिल्ला ५ वर्षको मुद्रा सञ्चलन वृद्धि, घटावट र विश्लेषण पढ्न 👉 https://thoughtdk.blogspot.com/]
#NepalRastraBank #CurrencyNepal #NotePrinting #EconomicAnalysis #Inflation #NepaliBlog
